Terapeutyczny napój roślinny dla chorych z SIBO i IBS powstaje na PK

Będzie wspierał florę bakteryjną układu pokarmowego, a jednocześnie łagodził objawy zespołu jelita drażliwego (IBS) i przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO). Ekologiczny produkt to roślinna alternatywa dla klasycznych probiotyków - jogurtu czy kefiru, nieodpowiednich dla takich chorych.

 

Nad głównymi badawczymi wyzwaniami projektu – m.in. technologią precyzyjnego dostarczania do organizmu substancji aktywnych produktu, testami cytotoksyczności i potencjału przeciwzapalnego formulacji – będzie czuwał zespół badawczy Politechniki Krakowskiej, kierowany przez prof. Agnieszkę Sobczak-Kupiec. Prace nad rozwiązaniem – w ramach wartego ponad 3 mln zł projektu „GutRelief” - współfinansuje Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

 

Prozdrowotny produkt z Polski z globalnym potencjałem rynkowym

 

Naukowcy Politechniki i specjaliści branży żywności prozdrowotnej połączyli siły, by odpowiedzieć na poważne wyzwania cywilizacyjne – rosnący globalnie problem schorzeń układu pokarmowego, powiązanych z dietą, mikrobiotą oraz zaburzeniami osi jelitowo-mózgowej.

 

IBS (ang. Irritable Bowel Syndrome) jest przewlekłą chorobą przewodu pokarmowego o charakterze czynnościowym. Polega na nawracających zaburzeniach pracy jelit i ich nadreaktywności, niezwiązanych ze zmianami organicznymi lub biochemicznymi w organizmie. Powoduje ogromny dyskomfort w codziennym życiu m.in. silne, skurczowe bóle brzucha, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (nadmierne gromadzenie gazów jelitowych, zmiany częstości wypróżnień), zmusza do stosowania restrykcyjnej diety. Podobnie SIBO (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth), spowodowane nadmierną liczbą bakterii w jelicie cienkim, prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania, powodując – wraz z zaawansowaniem choroby – coraz bardziej uciążliwe dla pacjenta objawy (bóle brzucha, gazy, wzdęcia, biegunka lub zaparcia, objawy ogólnoustrojowe - zmęczenie, problemy skórne, utrata masy ciała aż do objawów neurologicznych przy zaawansowanej postaci schorzenia). Tylko krajowe dane z 2025 roku wskazują, że aż 11% Polaków ma objawy IBS. To ponad 3,6 mln osób. W przypadku objawów SIBO statystyki są podobne.

 

– Wspólnie z naszym partnerem - firmą Magda Plant-Based - stawiamy sobie za cel opracowanie kompozycji i technologii wytwarzania kompleksowego produktu dietetycznego, który będzie wsparciem w terapii pacjentów z przewlekłymi schorzeniami przewodu pokarmowego – mówi prof. Agnieszka Sobczak-Kupiec z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Fizyki Politechniki Krakowskiej, kierownik zespołu B+R w projekcie.

 

Rosnąca populacja takich chorych sprawia, że polski produkt ma ogromny potencjał na światowym rynku prozdrowotnej żywności. Brakuje na nim rozwiązań, które łączyłyby kompleksowe wsparcie mikrobiomu z funkcją terapeutyczną, czyli łagodzeniem objawów chorób jelit. W 2024 r. globalny rynek leczenia IBS wyceniono na 3,5 mld dolarów z przewidywanym wzrostem do aż 8,4mld dol. w 2034 roku. Z kolei wartość rynku światowego związanego z diagnozą SIBO wyceniono w 2021 r. na 140 mln dol. z przewidywanym wzrostem do 205 mln dol. w 2030 roku!

 

Innowacyjne połączenie terapii schorzeń jelit z codzienną dietą w roślinnym produkcie

 

Polski pomysł wpisuje się w globalne trendy skoncentrowane na spersonalizowanym odżywianiu i połączeniu terapii z codzienną dietą. Innowacyjny, fermentowany napój roślinny, wzbogacony o mikrokapsułkowane substancje aktywne, będzie alternatywą dla klasycznych jogurtu czy  kefiru, nieodpowiednich dla osób cierpiących na IBS i SIBO. – Zaproponujemy produkt, który będzie stanowił unikalne połączenie naturalnych prebiotyków, żywych kultur bakterii, postbiotyków oraz enkapsulowanych substancji terapeutycznych o potencjale przeciwzapalnym, regulującym mikrobiotę i wzmacniającym barierę jelitową – tłumaczy prof. dr hab. inż. Agnieszka Sobczak-Kupiec. – Napój będzie zawierał substancje regenerujące śluzówkę jelita oraz bioaktywne składniki, uwalniane w sposób kontrolowany dopiero w jelicie cienkim. Dostarczane tam w postaci mikrokapsułek będą odporne na pH żołądka.

 

Opracowaniem receptury napoju zajmą się specjaliści renomowanego, polskiego przedsiębiorstwa produkującego żywność ekologiczną: Magda Plant-Based. – Receptura produktu będzie w 100% wegańska. Powstanie na bazie roślinnej, pozbawionej soi i alergenów, zawierającej wybrane izolaty białek roślinnych, tłuszcze MCT, błonnik i witaminy oraz związki aktywne dla poprawy zdrowia jelit: L-glutaminę, maślan sodu, berberynę – mówi Magdalena Kubit, prezes firmy. 

 

– Po naszej stronie będzie opracowanie i walidacja procesu enkapsulacji, testy biologiczne i fizykochemiczne produktu – wymienia prof. Sobczak-Kupiec. Jej zespół badawczy opracuje m.in. metodę dostarczania organizmowi substancji aktywnych obecnych w produkcie. Ma się to odbywać w sposób kontrolowany, tzn. taki, który uwalnia 20% substancji aktywnych w ciągu jednej godziny. Substancje bioaktywne będą dostarczane w postaci specjalnie zaprojektowanych mikrokapsułek, które zapewniają odporność na pH panujące w żołądku, a w dalszej kolejności bezpieczne uwalnianie zawartości kapsułki w jelicie cienkim człowieka. – Zastosowanie otoczek pH-zależnych umożliwi celowane uwalnianie substancji czynnych w jelicie, omijając degradację w żołądku i poprawiając biodostępność – mówi prof. Sobczak-Kupiec.

 

Naukowczynie PK dokonają wyboru najlepszej techniki mikrokapsułkowania, zbadają wpływ kapsułek na pH, ich lepkość, gęstość, teksturę, a także uwalnianie z nich substancji aktywnych wobec warunków panujących w żołądku oraz jelicie cienkim. Wykonają też testy cytotoksyczności produktu, zbadają jego potencjał antyoksydacyjny, przeprowadzą też symulację absorpcji substancji aktywnych przez kosmki jelitowe.

 

Prace badawcze będą prowadzone w laboratoriach fizykochemicznych, mikroskopowych i biologicznych Wydziałów Inżynierii Materiałowej i Fizyki oraz Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej. Część produkcyjna projektu zostanie zrealizowana w zakładzie Magda-Plant Based  w Szaflarach.

 

 

Naukowa wiedza i rynkowe innowacje razem 

 

Wart ponad 3,3 mln zł projekt GutRelief” zdobył najwyższą ocenę w rozstrzygniętym właśnie konkursie grantowym programu „NUTRITECH - żywienie w świetle wyzwań poprawy dobrostanu społeczeństwa oraz zmian klimatu”. Uzyskał dofinansowanie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w wysokości ponad 2,6 mln zł, w tym na prace badawcze Politechniki Krakowskiej będzie ponad 1,7 mln zł.

 

Zespół projektowy PK tworzą badaczki, specjalizujące się w opracowywaniu biomateriałów dla medycyny,  a także leków i innowacyjnych metod ich dostarczania: prof. dr hab. inż. Agnieszka Sobczak-Kupiec, dr hab. inż. Bożena Tyliszczak, prof. PK (Katedra Inżynierii Materiałowej WIMiF PK), dr hab. inż. n. farm. Jolanta Jaśkowska (Katedra Chemii i Technologii Organicznej Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej PK), dr inż. Katarzyna Haraźna (Katedra Inżynierii Materiałowej WIMiF PK) oraz mgr inż. Dagmara Słota (Katedra Inżynierii Materiałowej WIMiF PK). Wszystkie prowadzą interdyscyplinarną działalność naukowo-badawczą na pograniczu inżynierii materiałowej, inżynierii chemicznej oraz nanotechnologii. Są laureatkami licznych nagród (m.in. złote, srebrne i brązowe medale na Międzynarodowej Warszawskiej Wystawie Wynalazków IWIS 2025) oraz autorkami zgłoszeń patentowych. Ekspertem merytorycznym w projekcie jest prof. dr hab. inż. Anna Gramza-Michałowska z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

 

Rynkowy partner konsorcjum - Magda Plant Based - to polska firma z siedzibą w Szaflarach, działająca nieprzerwanie od 1991 roku, wywodząca się z rodzinnej tradycji mleczarskiej sięgającej lat 50. XX wieku. W 2020 roku przedsiębiorstwo podjęło przełomową decyzję o całkowitym zakończeniu produkcji mleczarskiej i pełnej transformacji w kierunku 100% roślinnych alternatyw nabiału, stając się pierwszą tego typu firmą w Polsce. Dzięki konsekwentnym inwestycjom w badania i rozwój, nowoczesne technologie oraz współpracy z ośrodkami naukowymi, Magda Plant Based należy dziś do liderów innowacji w segmencie żywności roślinnej i funkcjonalnej. Produkty firmy są dostępne we wszystkich głównych sieciach handlowych w Polsce oraz w ponad 20 krajach na świecie. Przedsiębiorstwo zostało wielokrotnie nagradzone w kraju i za granicą za innowacyjność oraz wysoką jakość swoich rozwiązań. W 2025 roku Magda Plant Based zdobyła prestiżowe wyróżnienie podczas Anuga Taste Innovation Show 2025 – jedno z najważniejszych wydarzeń branży spożywczej na świecie. Produkt z linii Planton Microbiome znalazł się w gronie najbardziej innowacyjnych nowości żywnościowych na świecie, potwierdzając globalny potencjał rozwiązań łączących funkcjonalne żywienie z wysoką jakością i nowatorskim podejściem do zdrowia konsumentów.

« powrót