Politechnika Krakowska włącza się w ochronę dziedzictwa Ignacego Domeyki

5 maja 2025 roku podpisano Umowę nr 106951/25/FPK/POLONIKA, będącą efektem wniosku złożonego przez Fundację Pro Architectura, we współpracy z Politechniką Krakowską oraz Universidad de Chile. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Celem projektu jest poprawa jakości działalności istniejącego muzeum prowadzonego przez rodzinę Ignacego Domeyki w jego historycznym domu przy ul. Cueto 572 w Santiago de Chile, który w 2016 roku uznany został za Pomnik Narodowy Chile (dekret nr 0255/2016). Projekt zakłada dostosowanie muzeum do współczesnych standardów muzealnictwa, profesjonalizację ekspozycji oraz zabezpieczenie cennej kolekcji rodzinnej.

Projektem kieruje dr hab. inż. arch. Kazimierz Butelski, prof. PK. Realizacja prowadzona będzie głównie przez pracowników Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej oraz specjalistów z Universidad de Chile z dziedzin takich jak konstrukcje, konserwacja, architektura krajobrazu, dokumentacja dziedzictwa i muzealnictwo.

W 2025 roku przeprowadzona zostanie wielobranżowa inwentaryzacja budynku i ogrodu, inwentaryzacja i waloryzacja zbiorów oraz opracowanie projektu konserwatorskiego, który umożliwi ich trwałą ochronę. Na jego podstawie powstaną kosztorysy pozwalające na realizację właściwych prac remontowo-konserwatorskich w 2026 roku, w ramach odrębnego wniosku.

Ignacy Domeyko (1802–1889), urodzony w majątku Długołęka, pochodził z terenów dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów – unikalnego przykładu wspólnego państwa Polski i Litwy, którego instytucje polityczne i edukacyjne ukształtowały jego tożsamość. Choć większość życia spędził w Chile, pozostał wierny ideałom ojczyzny. Odegrał kluczową rolę w rozwoju chilijskiej nauki i edukacji jako geolog, inżynier, nauczyciel i reformator. Został jednym z pierwszych rektorów Universidad de Chile – uczelni, którą współtworzył i która do dziś kształci pokolenia Chilijczyków.

Jego dorobek naukowy i zasługi dla rozwoju Ameryki Południowej zostały docenione zarówno w Chile, jak i w Europie. Modernizacja muzeum Domeyki to nie tylko działanie techniczne – to żywy pomnik wspólnego dziedzictwa I Rzeczypospolitej. Inicjatywa łączy wysiłki rodziny, środowisk akademickich i instytucji publicznych z Polski, Litwy i Chile, pokazując, jak wspólna historia może inspirować międzynarodową współpracę wokół pamięci i tożsamości kulturowej.