Politechnika głosem innowacji na Forum Ekonomicznym w Karpaczu

Polscy liderzy nauki – wśród nich m.in. Politechnika Krakowska, Uniwersytet Warszawski, UJ, AGH, Politechnika Wrocławska, SGH – o przyszłości Europy mówili w Karpaczu mocnym, merytorycznym głosem. W czasach transformacji Europa musi być bezpieczna, konkurencyjna wobec innych gospodarek, suwerenna energetycznie i surowcowo, a odporność na geopolityczne, środowiskowe i społeczne zagrożenia powinna czerpać m.in. z osiągnięć nauki. Tak na główne pytanie tegorocznego Forum odpowiadali eksperci Politechniki Krakowskiej. Pokazywali m.in. jak sami czerpią z innowacyjnych badań w obszarach swoich naukowych specjalizacji, by rozwijać kompetencje gospodarcze i wspólnie z partnerami społecznymi i przemysłowymi budować konkurencyjność biznesów oraz odporność miast, regionów i społeczeństw.

Błyskotliwe, pełne konkretów dyskusje specjalistów różnych branż były magnesem, który do Strefy Politechniki Krakowskiej w Karpaczu przyciągał rzesze gości. Nasi eksperci i młodzi naukowcy zadawali kluczowe pytania ministrom: cyfryzacji, rolnictwa i nauki, prezesom czołowych polskich i globalnych firm, włodarzom miast i regionów, politykom. Bogaty program aktywności Politechniki koncentrował się na tematach, których nie mogło zabraknąć w największej w Europie Środkowo-Wschodniej debacie o przyszłości kontynentu i kraju. Były wśród nich m.in.:

 

• • nowoczesne technologie (sztuczna inteligencja, blockchain) dla rolnictwa, medycyny, przemysłu, rynków finansowych
    
    Zobacz: Czy sztuczna inteligencja zaczęła się od oszustwa? 
    Sztuczna inteligencja a badania kliniczne. Czy AI przyspieszy rozwój nowych terapii?
     „AI Made in Poland: regulacje vs innowacje”
     
  • innowacyjne narzędzia dla budowania cyfrowego bezpieczeństwa i odporności infrastruktury krytycznej, technicznej, cyfrowej
    
    Zobacz: Rektor PK i wicepremier RP w dyskusji o cyfrowej przyszłości Europy
     
  • bezpieczni mieszkańcy w odpornych, inteligentnych, zdrowych miastach i regionach
    
    Zobacz: Od wizji do rzeczywistości – jak strategia rozwoju kształtuje Plany Ogólne Gmin
    Powódź i susza – dwie strony tego samego medalu 
     
  • potencjał nauki dla rozwiązywania społecznych problemów, w tym m.in.rosnącej fali uzależnień od środków psychoaktywnych
    
    Zobacz: Mózg na haju - leczenie uzależnień w dobie nowych technologii)
     
  • bezpieczna transformacja energetyczna, gdy atom wkracza do gry
    
    Zobacz: Racjonalna struktura systemu elektroenergetycznego z udziałem elektrowni jądrowych w warunkach polskich
     
  • surowcowe bezpieczeństwo Polski i Europy – surowce krytyczne i strategiczne
    
     Zobacz: Alternatywne surowce chemiczne i energetyczne
    Bezpieczeństwo surowcowe i geopolityka materiałów krytycznych – wyzwania dla przyszłości Europy
     
  • transport przyszłości – od wodoru i elektromobilności przez perspektywy dla kolei po czytelną komunikację z pasażerami
    
    Zobacz: „Przyszłość źródeł napędu pojazdów samochodowyc
    Transport wśrod głównych tematów Forum Ekonomicznego
     
  • innowacyjne materiały
    
    Zobacz: Innowacje w technologiach materiałowych – fundamenty przemysłu przyszłości
     
  • polska branża kosmetyczna - mocny gracz w Europie rośnie w siłę dzięki  innowacjom z polskiej nauki
    
    Zobacz: Innowacyjny kosmetyk – od pomysłu do wdrożenia
     
  • biało-czerwona nauka w świecie oraz mechanizmy wsparcia innowacji i transferu technologii
    
    Zobacz: Polska nauka w Dolinie Krzemowej 
    Nowe inicjatywy i instrumenty wsparcia innowacji i transferu wiedzy i technologii na uczelniach wyższych
     
  • inżynierskie kształcenie 5.0 i potencjał  młodych w nauce
     
    Zobacz: Inżynier 5.0 – kompetencje, oczekiwania, rozwójGodzina młodych

 

 

1000 zdjęć Jana Zycha z XXXIV Forum Ekonomicznego w Karpaczu

 

Serwis specjalny: Politechnika Krakowska na Forum Ekonomicznym 2025 w Karpaczu

 

Polska branża kosmetyczna może rosnąć dzięki innowacjom z uczelni

 

Polska jest zagłębiem firm kosmetycznych, ponad 90 procent produkowanych tu kosmetyków jest eksportowanych. Już dziś nasz kraj jest 5. rynkiem Europy, jeżeli chodzi o kosmetyki. Wyposażamy w nie prawie pół miliarda ludzi na świecie. Potencjał dalszego wzrostu branży jest nadal ogromny, a kryje się m.in. we współpracy biznesu z polską nauką. Inspirujący przykład płynie z Krakowa. Politechnika wyrosła na polskiego lidera komercjalizacji rozwiązań kosmetycznych opartych na naturalnych surowcach. 

 

27 września na rynku kosmetycznym zadebiutuje innowacyjna seria kosmetyków firmy DuoLife, opartych na rozwiązaniach opracowanych przez wynalazczynie Politechniki Krakowskiej. Produkty z serii anty-pollution  będą sygnowane unikatowym znakiem jakości „Science nad Innovation Cracow University od Technology”. Logo Politechniki na opakowaniach kremów gwarantuje innowacyjność produktów, ich potwierdzone w badaniach bezpieczeństwo i wysoką skuteczność. Historia błyskawicznej ścieżki komercjalizacji produktów opartych na niepozornej roślince, która znamy wszyscy z polskich ogródków, była jednym z głównych wątków dyskusji w panelu „Innowacyjny kosmetyk – od pomysłu do wdrożenia” na Forum Ekonomicznym w Karpaczu. Połączył on perspektywy nauki, transferu technologii, biznesu i R&D oraz legislacji - wszystkich stron procesu komercjalizacji, niezbędnych, by okazał się takim sukcesem jak ten Politechniki i DuoLife.

 

Dyskusję moderowała dr hab. inż. Elżbieta Sikora, prof. PK, która wspólnie z dr hab. inż. Magdaleną Malinowską, prof. PK opracowała rewolucyjną formulację. Udział w panelu wzięli: dr hab. inż. Anna Nowak, prof. ZUT (Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie), prof. Tomasz Wasilewski (Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego), Joanna Szypułka (Centrum Transferu Technologii, Politechnika Krakowska), dr Justyna Godyń – dyrektor Działu Badań i Rozwoju, DUOLIFE S.A., Anna Oborska – dyrektor generalny Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego.

 

Jak na styku nauki i biznesu rodzi się innowacyjny kosmetyk? – Komercjalizacja to gra zespołowa. Uczestniczą w niej naukowiec, broker technologii, rzecznik patentowy, prawnik, przedstawiciele firmy. Do tego zestawu specjalistów trzeba dodać wzajemne zaufanie i zrozumienie potrzeb, współpracę i szacunek. I mamy klucz do sukcesu – mówiła w Karpaczu Joanna Szypułka z CTT PK. Przykład PK i DuoLife pokazuje, że dobrze przygotowana oferta badawcza, to taka, które u analizującego ją biznesmena wywołuje efekt "wow". Taka prezentacja rozwiązania wymaga często przełożenia języka nauki na język biznesu i rynku, w tym specjalizują się brokerzy technologii. Ważna jest też dalsza współpraca naukowców z firmą - po sprzedaży praw czy licencji do rozwiązania.  Może błyskawicznie przełożyć się na realne wdrożenie i nowe produkty na rynku.

 

Dr Justyna Godyń z DuoLife podkreślała, że decyzja o inwestycji w innowacyjny kosmetyk oparty na rozwiązaniu PK zapadła błyskawicznie – natychmiast po Demo Day w 2023 roku, gdzie firma zobaczyła ofertę uczelni. Była tak dopasowana do potrzeb spółki, że „jeszcze tego samego dnia powstał pomysł na nowe produkty”. – Dla DuoLife kosmetyk nie jest wyłącznie produktem „beauty”, ale także prozdrowotnym wsparciem jednego z najważniejszych organów – skóry. Ona nie jest tylko pięknym opakowaniem dla serca i wątroby. Też wymaga prozdrowotnej ochrony – podkreślała dyrektor firmy.  Jak dodawała, sukces komercjalizacji wyrósł z gry „do jednej bramki”: – Eliminacja ryzyk udała się dzięki dobremu przygotowaniu uczelni do współpracy z nami, błyskawicznie wykonanym badaniom bezpieczeństwa i wsparciu przez uczelnię przygotowania dodatkowego zgłoszenia patentowego.

 

Zobacz dyskusję ekspertów w panelu „Innowacyjny kosmetyk – od pomysłu do wdrożenia”

 

Rolnictwo 4.0 – nowoczesne technologie i cyberbezpieczeństwo w centrum uwagi

 

Z udziałem ministra rolnictwa Stefana Krajewskiego dyskutowano w Karpaczu o polskim bezpieczeństwie żywnościowym – automatyzacji, cyberbezpieczeństwie produkcji i dostaw. Rozmowę z ministrem – w ramach Forum Gospodarki Żywnościowej – poprowadził dr hab. inż. Piotr Małka z Politechniki Krakowskiej, specjalizujący się w bezpieczeństwie infrastruktury krytycznej. Ekspert PK zainicjował też w Karpaczu panel poświęcony nowoczesnemu rolnictwu. Uczestniczyli w nim także: dr hab. inż. Michał Cupiał (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie), dr inż. Michał Chwastek (Dyrektor Małopolskiego Oddziału ARiMR), Marcin Wolak (Prezes Zarządu GPW Logistics S.A.), Wiesław Kasprzak (Fundacja Veracity) oraz Bogdan Kazimierczak (Grupa Wanicki).

 

Eksperci zgodnie podkreślali, że współczesne polskie rolnictwo to dziś zaawansowane technologie, a jego dalszy rozwój będzie zależał m.in. od środków na dalszą technologiczną transformację i bezpieczeństwo systemów cyfrowych. Cyfryzacja gospodarstw obejmuje dziś zarówno pojedyncze maszyny i urządzenia IoT, jak i złożone systemy sterowania szklarniami czy oborami. Wykorzystanie AI i telematyki pozwala nie tylko planować pracę, ale także przewidywać awarie i zapobiegać kosztownym przestojom.

 

Nowe technologie niosą jednak ze sobą rosnące zagrożenia. – Awaria systemów informatycznych w gospodarstwie może oznaczać straty dla rolnika, a ataki na większe instytucje – nawet zagrożenie bezpieczeństwa żywnościowego kraju – podkreślał Piotr Małka. Dlatego jednym z priorytetów staje się zabezpieczenie infrastruktury IT i OT oraz edukacja w zakresie cyberzagrożeń, także w ramach programów uczelni technicznych.

 

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przypomniała o dostępnych środkach na cyfryzację i modernizację, w tym programach wspierających rozwój Rolnictwa 4.0. Z kolei przedstawiciele branży wskazywali, że dzięki rozwiązaniom telematycznym rolnicy mogą dziś zdalnie monitorować pracę maszyn, analizować dane i podejmować bardziej świadome decyzje.

 

Ważnym elementem dyskusji było obalanie mitów dotyczących cyfryzacji rolnictwa. Eksperci podkreślili, że brak internetu na wsi nie stanowi już bariery – w razie potrzeby można korzystać z technologii satelitarnych, takich jak Starlink. Co więcej, systemy chmurowe stają się już standardem – rolnicy korzystają z nich m.in. poprzez dedykowane branży aplikacje.

 

Wnioski z panelu są jednoznaczne: polskie rolnictwo rozwija się w duchu Przemysłu 4.0. Automatyzacja, analiza danych i cyfrowe zarządzanie stają się fundamentem konkurencyjności sektora. Rosną też cyfrowe kompetencje rolników. Warunkiem dalszego postępu będzie jednak zapewnienie ciągłości działania i bezpieczeństwa cyfrowego całej infrastruktury żywnościowej – od gospodarstwa po giełdy rolne.

 

Sztuczna inteligencja a badania kliniczne. Czy przyspieszy rozwój nowych terapii?

 

Badania kliniczne, czyli naukowe eksperymenty prowadzone na ludziach, a służące sprawdzeniu bezpieczeństwa i skuteczności nowych terapii, leków, metod diagnostycznych lub wyrobów medycznych, są kluczowym etapem w rozwoju medycyny, pozwalając na zgromadzenie danych niezbędnych do wprowadzenia nowych rozwiązań do powszechnego stosowania. Panel „Zastosowanie AI w badaniach klinicznych: przyspieszenie odkryć i rozwój nowych terapii”, który moderował dziekan Wydziału Informatyki i Telekomunikacji Politechnik Krakowskiej, prof. Paweł Pławiak, zgromadził światowej klasy ekspertów, którzy zaprezentowali, w jaki sposób sztuczna inteligencja rewolucjonizuje procesy badawcze w medycynie oraz co z jej pomocą będzie można robić w przyszłości. Na pytania prof. Pawła Pławiaka odpowiadali: Tomasz Zieliński, wiceprezes Federacji Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia „Porozumienie Zielonogórskie”; Maciej Łuczak z kancelarii notarialnej Konrad Wygona Magdalena Lejman Maciej Łuczak Sp.p.; Mateusz Franke, ekspert ds. regulacji AI ACT, FTL Długosz Stolarski s.k.; dr Jarosław Bułka, pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. transformacji cyfrowej; dr Paweł Potocki, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego; prof. Kamil Jonak, dziekan Wydziału Matematyki i Informatyki Technicznej Politechniki Lubelskiej; dr Tomasz Jeruzalski, dyrektor Pionu Eksploatacji Systemów Teleinformatycznych w Centrum e-Zdrowia.

 

 

Uczestnicy panelu skupili się m.in. na innowacyjnych metodach przyspieszania odkryć poprzez wykorzystanie AI w badaniach klinicznych oraz na wyzwaniach regulacyjnych. Paweł Potocki podkreślił, że zastosowania AI w medycynie i badaniach klinicznych to właściwie temat rzeka. Ekspert oparł się na przykładach: – Teraz produkuje się nowe leki od informacji, co jest zepsute na poziomie biochemicznym w komórce nowotworowej – o co czy o jaki proces różni się komórka nowotworowa od fizjologii komórki zdrowej? Jesteśmy w stanie bardzo dobrze zdiagnozować, co jest zmienione, jakie białko ma patologiczną strukturę, a jakie działa za mocno lub za słabo. Gdy mamy skatalogowane chemicznie, co jest nie tak, możemy zacząć robić coś, co – gdy studiowałem medycynę – było uznawane za św. Graal i niemożliwość, a więc symulować, co należy zrobić z daną makrocząsteczką, żeby ona z powrotem zmieniła się z patologicznej wersji w wersję niepatologiczną. Pracownik Collegium Medicum UJ zwracał również uwagę na pośrednictwo modeli językowych i ich pomoc w procesach związanych z dużymi zbiorami danych właśnie na etapie realizacji badań klinicznych. Możliwości wspierania naukowców i lekarzy w tym zakresie są bardzo duże, ale systemy oparte na AI potrzebują oczywiście dopracowania.

 

W podobnym tonie wypowiedział się Tomasz Zieliński, wiceprezes „Porozumienia Zielonogórskiego”, który wskazał na olbrzymi potencjał związany z zagadnieniem sztucznej inteligencji w badaniach klinicznych, ale też ogrom pracy włącznie z kwestiami prawnymi i technicznymi. Czy zatem pacjenci korzystający z systemu Podstawowej Opieki Zdrowotnej i zasoby danych z nimi związane mogą – z korzyścią dla samych pacjentów – wesprzeć rozwój badań klinicznych? – Badania klinicznie dają dostęp do najnowocześniejszej możliwej terapii dla pacjentów u których bieżąca terapia nie jest skuteczna. Szczególnie widać to w onkologii. W związku z tym aż szkoda, żeby pacjenci korzystający z POZ nie mogli z tego skorzystać – mówił Tomasz Zieliński. Tymczasem gromadzenie i praca z tymi danymi to osoby problem. Prof. Kamil Jonak, reprezentujący Politechnikę Lubelską, ale także Regionalne Centrum Medycyny Cyfrowej powiązane z Centrum Wsparcia Badań Klinicznych, wskazywał na realny problem dotyczący badań klinicznych, jakim jest rekrutacja chętnych do udziału w nich pacjentów. Naukowiec podał przykład z USA, gdzie pacjenci za pomocą specjalnej aplikacji mogą zezwolić na udostępnienie swoich danych instytucjom prowadzącym takie właśnie badania. Prawnik Mateusz Franke przypominał, że AI w kontekście medycyny powinna być traktowana tak, jak inne używane powszechnie narzędzia, np. aparaty rentgenowskie. Można wtedy postawić znak równości pomiędzy innowacyjnym algorytmem a certyfikowanym wyrobem medycznym zaopatrzonym we właściwą instrukcję pozwalającą przeszkolić przyszłych użytkowników.

 

Wielowątkowa dyskusja ekspertów pokazała, że pula palących zagadnień na styku AI-medycyna-badania kliniczne jest ogromna, co z resztą wpisuje się w szeroki kontekst dostosowywania możliwości sztucznej inteligencji do różnych obszarów życia, tak, by ich efekty przynosiły dobre rezultaty, a co najważniejsze – bezpieczne dla ludzi.

 

Obejrzyj cały panel „Zastosowanie AI w badaniach klinicznych: przyspieszenie odkryć i rozwój nowych terapii”

 

Jakim graczem w AI może być Polska?

 

To ciekawe pytanie, biorąc pod uwagę, że 12 lipca 2024 roku Rozporządzenie o sztucznej inteligencji, czyli AI Act, zostało opublikowane w dzienniku urzędowym Komisji Europejskiej. Dokument ten określa ramy regulacyjne dla rozwoju, wdrażania i użytkowania sztucznej inteligencji na terenie Unii Europejskiej. Z drugiej strony światowa konkurencja w zakresie rozwoju AI przybiera na sile, przy czym głównymi beneficjentami w tym zakresie są Chiny i USA, które zdominowały około 80 proc. światowego rynku. Wreszcie dane Eurostatu wskazują, iż w ub. roku Polska zajęła przedostatnie miejsce w całej Unii Europejskiej w zakresie wdrożeń AI. Gdzie jesteście, jeśli chodzi o rozwój technologii sztucznej inteligencji? I gdzie możemy być? Jak zbalansować dwa aspekty – regulacje i innowacje?

 

Ten rozległy obszar próbowali uporządkować goście panelu dyskusyjnego pn. „AI Made in Poland: regulacje vs innowacje”, który prowadził prof. Maciej Jaworski z Wydziału Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Krakowskiej. W dyskusji udział wzięli: wybitny specjalista z zakresu sztucznej inteligencji prof. Ryszard Tadeusiewicz, były rektor AGH; dr Jarosław Bułka, pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. transformacji cyfrowej; dr Piotr Maszczyk ze Szkoły Głównej Handlowej, kierownik Zakładu Makroekonomii i Ekonomii Sektora Publicznego w Katedrze Ekonomii; prof. Dariusz Szostek z Uniwersytetu Śląskiego, przewodniczący Zespołu Cyberbezpieczeństwa Konferencji Rektorów Szkół Publicznych oraz Michał Kosbudzki, radca prawny, przedstawiciel Sano Science.

 

Jak zauważył prof. Ryszard Tadeusiewicz, badania naukowe w Polsce w zakresie AI, ale też cyberbezpieczeństwa są na podobnym poziomie, jak w wielu krajach świata, ale gorzej finansowane. W ocenie eksperta, analogicznie wygląda sprawa zastosowania narzędzi AI. – Zastosowania sztucznej inteligencji są w Polsce aplikowane w sposób nierównomierny. Dla przykładu, Chat GPT bardzo szybko pojawił się w języku polskim. Dostęp do wielu narzędzi o dużym stopniu popularności jest duży, poczynając od prywatnego życia, kończąc na urzędach. Uczestniczyłem w różnego rodzaju przedsięwzięciach dotyczących aplikacji informatyki i sztucznej inteligencji m.in. w administracji i atmosfera, jak i nastawienie są pozytywne. Jednak na tym wszystkim kładzie się cień niedofinansowania – mówił prof. Ryszard Tadeusiewicz. Dr Piotr Maszczyk z SGH dodał, że w Polsce brakuje potencjału pozwalającego zamienić inwencje w konkretne innowacje – przekształcić efekty pracy polskich informatyków w produkty rynkowe. – Nie mamy tego, co nazywamy ekosystemem start-upów – podkreślał naukowiec z SGH.

 

Z kolei dr Jarosław Bułka, wskazywał, że pomimo ostrożności instytucji publicznych wobec działań obarczonych wysokim ryzkiem dla finansów publicznych, rozwiązania AI są wdrażane przez samorządy, które w dodatku mają świadomość wymiernych efektów ich użytkowania. – Możemy wymienić tutaj m.in. wsparcie AI w budowaniu dokumentacji przetargowej – im szybciej przeprowadzimy takie procesy, np. w kontekście przetargów na systemy teleinformatyczne, tym lepiej dla samorządów i instytucji publicznych – wskazywał pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. transformacji cyfrowej. Podkreślał także wagę wsparcia mieszkańców w dotarciu do informacji, które generuje urząd, a także znaczenie nowoczesnych technologii w budowaniu tzw. cyfrowych bliźniaków miast, np. modeli transportowych. Prawnicy biorący udział w panelu podkreślali wagę przepisów tworzonych w Europie w kontekście rozwoju i wykorzystania AI, jako swoistych świateł drogowych, ułatwiających bezkolizyjne poruszanie się w tej złożonej materii.

 

Zobacz dyskusję ekspertów w panelu: „AI Made in Poland: regulacje vs innowacje”

 

Biomateriały, witrymery, grafen – materiałowe innowacje, które zmieniają przemysł

 

Nowoczesne materiały – od biomateriałów czwartej generacji, przez recyklingowalne witrymery, aż po inteligentne polimery 4D – stają się fundamentem przemysłu przyszłości. Naukowcy zgodnie podkreślają, że to właśnie współpraca nauki z biznesem przyspieszy wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, które mogą zrewolucjonizować medycynę, energetykę czy motoryzację. – Na uczelniach technicznych, medycznych oraz w instytutach badawczych powstają nowoczesne rozwiązania w różnych aspektach technologicznych. To są między innymi materiały kompozytowe, nanomateriały czy biomateriały – mówiła w Karpaczu prof. Agnieszka Sobczak-Kupiec, moderatorka panelu “Innowacje w technologiach materiałowych – fundamenty przemysłu przyszłości” z Wydziału Inżynierii Materiałowej i Fizyki Politechniki Krakowskiej.

 

Punktem wyjścia do dyskusji było uznanie współpracy pomiędzy tymi wszystkimi instytucjami nauki a biznesem za kluczowe na drodze prowadzenia dalszych, innowacyjnych prac badawczych w poszukiwaniu nowych typów materiałów. Przykładem mogą być materiały stosowane w medycynie, o czym mówił prof. Marcin Sobczak, prorektor ds. nauki i transferu technologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Podkreślał, że żyjemy w dobie tzw. biomateriałów czwartej generacji. – Inżynieria tkankowa polega obecnie na materiałach implantacyjnych bioaktywnych. Oczekujemy od implantów już nie tylko funkcji konstrukcyjnych, ale również na przykład uwalniania substancji czynnej czy stymulowania przebudowy tkanek miękkich lub twardych w zależności od zastosowania danego materiału – mówił.

 

Daria Frączak, dyrektor Instytutu Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia” wsród przełomowych materiałów bezpiecznych dla środowiska. wyróżniła witrymery epoksydowe. – Są to materiały termoutwardzalne, które można poddawać recyklingowi, co stanowi absolutną nowość. Daje to szereg ogromnych możliwości tworzenia materiałów kompozytowych dla przemysłu meblarskiego, przemysłu samochodowego czy turbin wiatrowych – mówiła.

 

Materiały 4D to inteligentne materiały, takie jak polimery z pamięcią kształtu (SMP), hydrożele i materiały piezoelektryczne, które potrafią zmieniać kształt lub właściwości pod wpływem bodźców zewnętrznych, takich jak temperatura, wilgotność, światło czy pole elektryczne. Prof. Mirosław Szybowicz, ekspert od materiałów inteligentnych Politechniki Poznańskiej wskazywał, że potencjał tych technologii jest ogromny, ale są też ograniczenia. Droga od pozyskania materiału do jego aplikacji jest ciężka począwszy od produkcji, która wymaga specjalistycznego sprzętu. – Przykładem niech będzie grafen. 2004 rok - nagroda Nobla, wysyp artykułów w popularnonaukowych i nie tylko czasopismach o jego niesamowitych zastosowaniach wynikających z unikatowych właściwości mechanicznych, elektrycznych, optycznych. Mija ponad 20 lat i nadal jesteśmy w sytuacji niepełnej aplikacji, bo uzyskanie grafenu akurat jest proste, ale wykorzystanie go niekoniecznie – podkreślał prof. Szybowicz.

 

Spotkanie, w którym uczestniczył także Maciej Gołaszewski, członek zarządu BioCloner Health, zamknęło się apelem panelistów do przedsiębiorców, aby nie rezygnowali z ambitnych projektów dotyczących rozwijania innowacyjnych materiałów. Wiele z nich może się zatrzymać na etapie prototypu, ale nawet prototyp może stanowić bazę lub zaczyn do innego, udanego już projektu. Potencjalnie bardzo dochodowego.

 

Cały panel „Innowacje w technologiach materiałowych – fundamenty przemysłu przyszłości” do obejrzenia

 

 „Zły” dwutlenek węgla w dobrej roli? Surowcowe strategie bezpieczeństwa

 

Jakie są strategiczne polskie surowce? Jakie istnieją dla nich alternatywy i w jaki sposób możemy je wykorzystać? Na te pytania próbowali odpowiedzieć uczestnicy panelu pt. Innowacyjne rozwiązania w zakresie zrównoważonych źródeł energii i materiałów chemicznych, moderowanego przez prof. Piotra Michorczyka, dziekana Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej. Osią rozmowy była chemia i energetyka. Dla obu fundamentem - dosłownie i w przenośni - są obecnie surowce mineralne, a więc paliwa kopalne. W Polsce głównie węgiel kamienny, brunatny, węglowodory, ropa naftowa czy gaz ziemny.

 

– Baza zasobów Polski jest bogata w zakresie przede wszystkim surowców skalnych będących podstawą branży budowlanej. Surowce metalowe kojarzą się z zastosowaniem chemicznym do produkcji dalszych surowców, ale są też surowcem energetycznym, bo przecież stanowią bazę do produkcji choćby maszyn wykorzystywanych w urządzeniach OZE – wyróżniał Krzysztof Galos, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Główny Geolog Kraju.

 

Polska posiada też mniej zasobne złoża soli, siarki, rud miedzi, srebra, wolframu, molibdenu, cyny, arsenu, cynku czy ołowiu (ostatnia kopalnia dwóch ostatnich została zamknięta 4 lata temu). Co jednak może zastąpić to, co konwencjonalnie uznajemy za surowce chemiczne, energetyczne? Prof. Piotr Oleśkowicz-Popiel, dyrektor Instytutu Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych Politechniki Poznańskiej wskazał przede wszystkim biomasę odpadową i produkty uboczne agroprzemysłu, które - jak podkreślał - są już częściowo wykorzystywane.

 

– Nie myślimy tutaj tylko o biogazie, czyli bezpośrednim spalaniu lub współspalaniu odpadów biologicznych. Powinniśmy podejść do tych biozasobów kaskadowo tak jak w tradycyjnych rafineriach. W pierwszym etapie ekstrahujemy związki o wysokiej wartości rynkowej do przemysłu farmaceutycznego lub ponownie do żywności. Dalej przechodzimy do związków chemicznych platformowych będących składowymi innych produktów, na przykład kosmetycznych. Produkcja energii powinna być na samym końcu – wymieniał.

 

Ciekawym wątkiem było omówienie potencjału energetycznego CO₂, de facto również odpadu. – Konwersja dwutlenku węgla do wielu produktów, na przykład biometanu czy wodoru, to nie są technologie przyszłości, tylko takie, które są już na świecie wdrażane. Przodują w tym zwłaszcza Chiny, ale bliżej nas jest Dania, która w tej chwili w swej sieci gazociągów ma prawie 40% biometanu – mówił prof. Oleśkowicz-Popiel.

 

Paneliści w końcowej części spotkania doszli do wniosku, że potrzebne są pewne zmiany w regulacjach krajowych, które ułatwią zmiany technologiczne umożliwiające ponowne wykorzystanie surowców poprodukcyjnych. Także regularna aktualizacja Surowcowej strategii Polski.

 

Jako przykład problemu w tych obszarach Andrzej Daczyński, prezes zarządu Dafo Plastics podał, że obecnie zgodnie z Ustawą o Odpadach surowiec poprodukcyjny (jak najbardziej nadający się do użycia w ponownej produkcji) nazywany jest odpadem, co wymusza na przedsiębiorcach pisanie wniosków o pozwolenie na przetwarzanie odpadów, gdzie surowiec jest na miejscu, a nie jest pozyskiwany z zewnątrz. W spotkaniu uczestniczyły też Zofia Hordyjewicz-Baran, liderka Grupy Badawczej oraz liderka obszaru badawczego Analityka i Pomiary w Sieci Badawczej Łukasiewicz (Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”), a także Aleksandra Burczyk, członkini Rady Uczelni Politechniki Krakowskiej.

 

Zobacz dyskusję ekspertów w panelu pt. „Innowacyjne rozwiązania w zakresie zrównoważonych źródeł energii i materiałów chemicznych”

  

 

Eksperci Politechniki Krakowskiej o odporności miast i regionów

 

Eksperci Politechniki Krakowskiej odgrywali w Karpaczu wiodącą rolę w dyskusjach dotyczących budowania odporności współczesnych miast, dzieląc się wiedzą z zakresu architektury, inżynierii, planowania przestrzennego, urbanistyki i cyberbezpieczeństwa. Dyskusje dotyczyły m.in. bezpieczeństwa przestrzeni publicznych, strategii rozwoju gmin, przyszłości architektury, ukrytych zanieczyszczeń miast oraz ochrony dziedzictwa kulturowego.

 

O przestrzeniach bezpiecznych w mieście w kontekście problemów planistyczno-przestrzennych rozmawiali m.in. prof. Rafał Blazy i dr inż. arch. Marceli Łasocha z Wydziału Architektury Politechniki. Dyskusja dotyczyła wyzwań związanych z projektowaniem bezpiecznych przestrzeni miejskich – od przeciwdziałania przestępczości, poprzez dylemat otwartości i kontroli, aż po znaczenie urbanistyki dla bezpieczeństwa mieszkańców.

 

Jak strategia rozwoju kształtuje Plany Ogólne Gmin zastanawiali się w panelu, prowadzonym wspólnie przez prof. Rafała Blazego i dr. inż. arch. Marcelego Łasochę z Politechniki Krakowskiej. Eksperci, wśród nich wiceprezydent Krakowa Stanisław Mazur, debatowali nad skutkami nowelizacji ustawy o planowaniu przestrzennym i wprowadzeniem nowych narzędzi – Planów Ogólnych Gmin i obowiązkowych Strategii Rozwoju. Podkreślano znaczenie długoterminowej wizji rozwoju, integracji dokumentów strategicznych i uwzględniania potrzeb mieszkańców w planowaniu przestrzennym.

 

Obejrzyj panel „Od wizji do rzeczywistości – jak strategia rozwoju kształtuje Plany Ogólne Gmin”

 

Czy beton będzie wieczny w architekturze? Debatę na ten temat poprowadził prof. Tomasz Kozłowski z Wydziału Architektury PK, a wśród panelistów znalazła się także prof. Lucyna Domagała, dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej PK. Rozmowa toczyła się wokół roli betonu w polskiej architekturze – między jego trwałością a wyzwaniami ekologicznymi. Dyskutowano o innowacyjnych materiałach, zrównoważonych technologiach i przyszłości miejskiej zabudowy.

 

Tematyce ukrytych zanieczyszczeń miast jako wyzwań dla zdrowia i jakości życia poświęcona była dyskusja prowadzona przez dr hab. inż. Łukasza Ścisło z Wydziału Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej PK. Udział wzięła w niej także dr hab. inż. Alicja Kowalska-Koczwara z WIL PK. Eksperci omówili źródła, skutki i strategie ograniczania mniej widocznych zanieczyszczeń – takich jak hałas, drgania czy światło – które istotnie wpływają na zdrowie mieszkańców i komfort życia w miastach.

 

W debacie o przyszłości ochrony dziedzictwa kulturowego, m.in. z udziałem przedstawicieli najważniejszych polskich instytucji kultury, udział wziął prof. Andrzej Szarata. Rozmowiano o wyzwaniach stojących przed ochroną tożsamości kulturowej i pamięci historycznej w obliczu zmian społecznych, technologicznych i klimatycznych.

 

Liderzy, także młodzi, o przyszłości i wyzwaniach współczesności

 

Furorę zrobiła w Karpaczu liczna reprezentacja młodego pokolenia naukowczyń i naukowców Politechniki Krakowskiej, wspieranych przez jednostkę FutureLab PK. Uczestniczyli w programie Młodzi@Forum. Format, stworzony przez Instytut Studiów Wschodnich, organizatora Forum Ekonomicznego, poszerza partycypację młodych w dyskursie publicznym. Młodzi liderzy w Karpaczu, w tym gronie 17 młodych naukowczyń i naukowców z PK, mogli wymieniać doświadczenia z rówieśnikami z innych uczelni i miast, uczestniczyli w spotkaniach z przedstawicielami biznesu, ministrem i wiceministrami nauki. Politechnika zaprosiła uczestników programu na specjalne wydarzenie pt. Godzina dla młodych naukowców z udziałem rektorów uczelni, w tym rektora PK i SGH Andrzeja Szaraty i Piotra Wachowiaka oraz wiceminister Marii Mrówczyńskiej.

 

Forum Ekonomiczne w Karpaczu to największa w Europie Środkowo-Wschodniej platforma dialogu, na której nie tylko dyskutuje się o bezpieczeństwie, perspektywach rozwoju gospodarczego, współczesnych wyzwaniach i przezwyciężaniu kryzysów, ale także przedstawia konkretne rozwiązania i innowacyjne idee.  W Karpaczu zjawili się liderzy świata polityki, gospodarki, nauki, przedstawiciele organizacji pozarządowych i kultury z ponad 60 krajów świata. W tym gronie są m.in. minister nauki Marcin Kulasek; Władysław Kosiniak-Kamysz – wicepremier, minister obrony narodowej; Krzysztof Gawkowski – wicepremier, minister cyfryzacji; Dariusz Klimczak – minister infrastruktury; Katarzyna Pełczyńska-Nąłecz – minister Funduszy i Polityki Regionalnej. Gośćmi Forum byli też m.in. astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski czy Andrzej Duda, Prezydent RP w latach 2015-2025.

 

Program konferencji z udziałem blisko 6 tys. uczestników objął ponad 500 wydarzeń, w tym: 6 sesji plenarnych i setki paneli dyskusyjnych, kilkadziesiąt spotkań autorskich i wydarzeń specjalnych, warsztatów.

 

 

Politechnika Krakowska przygotowała w Karpaczu swoją strefę konferencyjno-networkingową, w której eksperci uczelni i zaproszeni specjaliści ze świata nauki, biznesu, najważniejszych instytucji państwowych i samorządowych rozmawiają o transformacji Europy. Eksperci uczelni brali także udział w dyskusjach w ramach Forum Budownictwa i Inwestycji, Forum Gospodarki Żywnościowej i Forum Regionów.

« powrót