Naukowcy z Politechniki Krakowskiej zrealizują swoje projekty w ramach XII edycji programu „Lider”

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przeznaczyło ponad 82 mln zł na projekty 57 wybitnych młodych naukowców. Celem programu „Lider” jest poszerzenie kompetencji młodych naukowców w samodzielnym planowaniu prac badawczych oraz zarządzaniu własnym zespołem badawczym podczas realizacji projektów, których wyniki mogą mieć zastosowanie praktyczne i posiadają potencjał wdrożeniowy. O finansowanie z NCBR mogą ubiegać siędoktoranci, nauczyciele akademiccy nie posiadających stopnia doktora, osoby posiadające stopień doktora od uzyskania którego nie upłynęło 7 lat, osoby posiadające stopień doktora habilitowanego (pod warunkiem, że od uzyskania stopnia doktora nie upłynęło 7 lat). Maksymalna wartość finansowania projektu to 1,5 mln zł. Program „Lider” został uruchomiony w 2009 r. Jest najdłużej nieprzerwanie trwającym programem NCBR. 

 

Najwięcej nagrodzonych wniosków w XII edycji „Lidera” pochodziło z dwóch krakowskich uczelni technicznych: Politechniki Krakowskiej i Akademii Górniczo-Hutniczej. Kolejne miasta z największą liczbą laureatów to Poznań, Warszawa i Wrocław. Pod względem tematyki projektów, które otrzymały dofinasowanie, dominują nauki inżynieryjne i techniczne. 

 

W gronie laureatów XII edycji programu „Lider” znaleźli się pracownicy naukowi i doktoranci z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej. Dr inż. Anita Staroń otrzymała 1 478 750 zł dofinansowania na projekt pn. „Funkcjonalne materiały kompozytowe na bazie odpadowego oleju spożywczego do zastosowań w miejscach i obiektach użyteczności publicznej o podwyższonym ryzyku występowania patogenów”. Naukowczyni pracuje w Katedrze Technologii Chemicznej i Analityki Środowiskowej WIiTCh PK. Zajmuje się badaniami, które pozwolą otrzymać funkcjonalne materiały kompozytowe na bazie odpadowego oleju spożywczego, redukujące rozprzestrzenianie chorób bakteryjnych, wirusowych oraz grzybiczych w miejscach i obiektach użyteczności publicznej. Otrzymane w ramach projektu materiały będą w pełni bezpieczne dla ludzi i środowiska.

 

Dr inż. Wiktor Kasprzyk pracuje w Katedrze Biotechnologii i Chemii Fizycznej WIiTCh. Na realizację projektu „Nowe fluorescencyjne metody skriningowe wykrywania i oznaczania stężenia wybranych substancji sympatykomimetycznych, psychoaktywnych oraz ich metabolitów” uzyskał z NCBR wsparcie w wysokości 1 499 075 zł. Przyczynkiem do podjęcia badań jest globalny problem wprowadzania do obrotu niesklasyfikowanych związków odurzających. Projekt dr inż. Wiktora Kasprzyka zakłada opracowanie takiej metody detekcji substancji psychoaktywnych, która będzie konkurencyjna dla innych technik pod względem granicy wykrywalności, granicy oznaczalności, czasochłonności i kosztów związanych z wyposażeniem laboratorium. Finalnym etapem badań będzie zastosowanie metody do oznaczania próbek rzeczywistych. Dodatkowo projekt otwiera nowe możliwości do wykrywania metabolitów pochodnych amfetaminy i katynonu.

 

NCBR wyróżniło w XII edycji programu „Lider” również mgr. inż. Macieja Pilcha – absolwenta kierunków inżynieria chemiczna i procesowa oraz technologia chemiczna na WIiTCh, a obecnie doktoranta na PK. Na realizację przedsięwzięcia naukowego pn. „Wielomateriałowa drukarka 3D dedykowana do produkcji detali z litego metalu oraz stopów galwanicznych, a także elementów hybrydowych typu metal-tworzywo polimerowe przy wykorzystaniu opracowanej sprzężonej technologii elektroosadzania metali oraz fotopolimeryzacji żywic polimerowych” otrzymał 1 470 000 zł. Urządzenie nad którym pracuje młody naukowiec pozwoli na druk 3D elementów hybrydowych składających się z części metalowych oraz polimerowych o zwiększonym stosunku wytrzymałości do masy w porównaniu do elementów z litego metalu. Będzie można je przede wszystkim zastosować przy budowie maszyn transportowych. Grupę docelową w niniejszym projekcie stanowią producenci drukarek 3D, przedsiębiorstwa przemysłu chemicznego oraz centra szkoleniowe.

 

Grant w wysokości 1 347 750 zł trafił też do mgr. inż. Damiana Kułagi, pracującego nad projektem „Innowacyjne związki first-in-class, jako ligandy receptora 5-HT7 w leczeniu potrójnie negatywnego raka piersi TNBC”. Doktorant z Politechniki Krakowskiej zajmuje się nowymi związkami chemicznymi, które pomogą w walce z potrójnie negatywnym rakiem piersi – według danych WHO – jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u kobiet. Jedną z wybieranych opcji terapeutycznych jest chemioterapia. Kilka lat temu pojawiło się doniesienie naukowe, wskazujące, że naukowcy spowodowali zmniejszenie się guza nowotworowego poprzez celowanie w receptor 5-HT7. Wstępne wyniki badań przeprowadzonych na PK wydają się potwierdzać to przypuszczenie – zaprojektowane ligandy receptora 5-HT7 wywoływały efekt cytotoksyczny na linii komórkowej MDA-MB231. Badacze zaprojektowali serię związków, które należy zsyntezować i zbadać ich powinowactwo do receptora 5-HT7 oraz określić aktywność przeciwnowotworową in vitro. Najlepsze związki zostaną przekazane do badań in vivo na modelu zwierzęcym.

 

 

Zobacz broszurę XII edycji programu „Lider”, prezentującą sylwetki laureatów