To przedsięwzięcie naukowców z Politechniki Krakowskiej realizowane w partnerstwie z Politechniką Świętokrzyską, a finansowane dzięki grantowi z programu „Dostępność Plus” Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. PK pozyskała na te cel ponad 1,4 mln zł ze środków unijnych.
– Koncepcja projektowania uniwersalnego (ang. Universal Design) odegrała ważną rolę w kształtowaniu pojęcia funkcjonalności i dostępności środowiska, zbudowanego dla wszystkich użytkowników. Przyczynia się do promowania równego, a tym samym sprawiedliwego dla wszystkich dostępu do dóbr i usług, z uwzględnieniem potrzeb tych użytkowników, których funkcjonowanie jest w pewnym aspekcie ograniczone. Upowszechnianie wiedzy o zasadach projektowania uniwersalnego i wprowadzanie ich do praktyki projektowej jest niezbędnym elementem poprawy jakości funkcjonowania osób z ograniczeniami mobilności i percepcji. Przynosi korzyść wszystkim członkom społeczeństwa – wyjaśnia dr hab. inż. arch. Patrycja Haupt, prof. PK z
Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, kierownik projektu.
Politechniczny hub będzie centrum praktycznej nauki dostępności w obszarze architektury, urbanistyki i budownictwa. Z jego zasobów będą mogli korzystać przede wszystkim nauczyciele akademiccy i studenci, ale też pracodawcy, przedsiębiorcy czy urzędnicy. – Wiedza o projektowaniu uniwersalnym powinna być rozpowszechniana nie tylko wśród projektantów. Promowanie społeczeństwa włączającego wszystkich obywateli oraz zapewniającego im pełną równość oraz możliwość uczestnictwa w życiu społecznym jest ważne dla wszystkich użytkowników przestrzeni – podkreśla Patrycja Haupt.
Celem nadrzędnym projektu jest utworzenie i wsparcie funkcjonowania centrum wiedzy o dostępności, jako jednostki wspierającej stosowanie i upowszechnianie zasad projektowania uniwersalnego w obszarze kształcenia na poziomie wyższym w szczególności poprzez:
- wsparcie organizacyjne w powołaniu i prowadzeniu działalności centrum;
- upowszechnianie zasad projektowania uniwersalnego;
- podnoszenie kompetencji kadry uczelni w zakresie zasad projektowania uniwersalnego,
- wsparcie uczelni w prowadzeniu kształcenia oraz działalności szkoleniowej w zakresie projektowania uniwersalnego z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia wiodących ekspertów z uczelni polskich i zagranicznych;
- wsparcie uczelni w zakresie realizacji, we współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, kształcenia oraz działalności szkoleniowej w zakresie poprawy dostępności przestrzeni, obiektów, produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami, z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego;
- inicjowanie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym uczelni w celu wypracowania innowacyjnych produktów i standardów dla usług powszechnych w oparciu o zasady projektowania uniwersalnego.
– W ramach huba dostępności zaproponujemy szereg innowacyjnych działań – począwszy od utworzenia centrum wiedzy o dostępności, przez info-kiosk z informacjami na temat dostępności oferty uczelni po tzw. poligon dostępności czyli centrum praktycznej nauki dostępności, w którym studenci będą mogli testować swoje projekty – aranżować przestrzeń mieszkalną, miejsce pracy, tor przeszkód czy ogród, tak, by można było w tych przestrzeniach wygodnie manewrować wózkiem czy stosować symulatory wad wzroku i starości – mówi prof. Patrycja Haupt.
Planowane jest też promowanie wiedzy o dostępności podczas targów budowalnych, szkoleń dla kadry akademickiej, studentów, przedsiębiorców, podmiotów z otoczenia społecznego i samorządowego, a także w formie konkursów dla dzieci i młodzieży oraz studentów.
Realizacja projektu „Hub dostępności – centrum praktycznej nauki dostępności” właśnie się rozpoczęła, potrwa do 31 stycznia 2023 r. Liderem projektu jest Politechnika Krakowska, partnerem Politechnika Świętokrzyska. Projektem kieruje dr hab. inż. arch. Patrycja Haupt, prof. PK z Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego WA PK. W zespole pracują m.in.: dr hab. inż. arch. Joanna Gil-Mastelarczyk (koordynator zespołu Politechniki Świętokrzyskiej), dr inż. Małgorzata Fedorczak-Cisak, dyrektor Małopolskiego Centrum Budownictwa Energooszczędnego PK (koordynator ds. kontaktu z sektorem społeczno-gospodarczym), dr inż. Sebastian Pater z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej PK (koordynator ds. współpracy z organizacjami zajmującymi się osobami z niepełnosprawnościami oraz Fundacją Wspierania Młodych Talentów Profesora Janusza Magiery przy Politechnice Krakowskiej) oraz dr hab. inż. arch. Katarzyna Hodor, prof. PK z Katedry Architektury Krajobrazu WA PK (koordynator działań w zakresie architektury krajobrazu).
W ramach inicjatywy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, finansowanej z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój UE, ma powstać w Polsce pięć centrów wiedzy o dostępności. Oprócz centrum Politechniki Krakowskiej (w obszarze architektury, urbanistyki i budownictwa), także na czterech innych uczelniach w kraju powstaną podobne ośrodki wiedzy o dostępności dotyczące: cyfryzacji i komunikacji (Uniwersytet Szczeciński), transportu i mobilności (Wojskowa Akademia Techniczna), designu i przedmiotów codziennego użytku (Politechnika Opolska, we współpracy z Politechniką Krakowską i Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie) oraz zdrowia.