Radio Nowinki
DS3 "Bartek"
ul. Skarżyńskiego 7/6
31-866 Kraków
tel.: 12 648-25-71
e-mail: nowinki@pk.edu.pl
gg: 5430823
Obserwuj nas na:
ZOSTAŃ JEDNYM Z NAS !!
Już teraz zgłoś się do nas i naucz się radiowego fachu. Zdobądź cenne doświadczenie i staż pracy. Napisz na nasz adres e-mail lub na FB lub przyjdź w poniedziałek o 20:00 na spotkanie radiowe w naszej siedzibie.
– 80 lat temu rozpoczęła się historia Politechniki Krakowskiej. Historia, której karty zapisują kolejne pokolenia pracowników i studentów. Rok 2025 upłynie pod znakiem obchodów jubileuszu instytucji, którą mam zaszczyt i przyjemność reprezentować – mówił witając znamienitych gości rektor PK prof. Andrzej Szarata. Wskazywał, że Politechnika Krakowska to z jednej strony wybitni inżynierowie i naukowcy, a z drugiej wielu wspaniałych artystów, twórców kultury, sportowców i biznesmenów. – Naszymi studentami, byli między innymi Zdzisław Beksiński, Marek Grechuta, Ewa Demarczyk, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Andrzej Mleczko, Sebastian Karpiel-Bułecka, Wojciech Zabłocki, Renata Knapik-Miazga, Krzysztof Ingarden, czy Ryszard Florek – przypominał rektor. – Zależy tam, żeby jubileusz osiemdziesięciolecia unaocznił wszystkim, że Politechnika Krakowska jest w pełnym znaczeniu tego słowa wspólną akademicką typu Universitas. Właśnie dlatego nasze działania w kolejnych miesiącach roku będziemy koncentrować wokół czterech kluczowych słów dewizy jubileuszu: Nauka – Technika - Kultura – Sztuka – mówił rektor PK.
Dorobek 8 dekad działalności uczelni to blisko 120 tysięcy wykształconych inżynierów, ogromny wkład w rozwój rodzimego przemysłu, setki osiągnięć naukowych, udział pracowników uczelni w najważniejszych gremiach eksperckich kraju, województwa i Krakowa.
Prof. Izydor Stella-Sawicki – pionier sprzed więcej niż 80 lat
Wyjątkową opowieść o początkach politechniki w Krakowie przedstawił gościom jubileuszowej uroczystości dr Marek Stella-Sawicki, wnuk prof. Izydora Stella-Sawickiego, uznawanego za pierwszego rektora PK, pioniera działań na rzecz powołania pod Wawelem wyższej szkoły o politechnicznym profilu.
W świetle niedawno odkrytych materiałów archiwalnych rodziny Sawickich, geneza powstania Politechniki Krakowskiej sięga lat 20. XX w. W 1929 r. prof. Izydor Stella-Sawicki, profesor Akademii Górniczej w Krakowie, opracował szczegółowy referat przedstawiający wizję założenia politechniki w Krakowie. Dokument ten, odnaleziony przez Ewę i Tomasza Stella-Sawickich, wskazuje, że idea powstała jeszcze w okresie II Rzeczypospolitej, znacznie wcześniej niż dotąd sądzono, uznając, że kluczowym impulsem do powołania Politechniki Krakowskiej była potrzeba odbudowany kraju po II wojnie światowej. – Prof. Stella-Sawicki podejmował już inicjatywy, które miały zaowocować powołaniem politechniki w Krakowie o wiele wcześniej. Podkreślał, że Polska, licząca wówczas 30 milionów mieszkańców, posiada jedynie dwie politechniki, co jest niewystarczające. Odwoływał się do przykładów zagranicznych, takich jak Austria, Niemcy czy Czechosłowacja, gdzie liczba politechnik była znacznie większa. Postulował stworzenie trzeciej – po Warszawie i Lwowie – politechniki, która miałaby kształcić wykwalifikowanych inżynierów, wspierać uprzemysłowienie kraju oraz przyczyniać się do wzrostu gospodarczego i obronności Polski. I wskazywał jako właściwe miejsce dla niej Kraków – z jego polskością, akademicką tradycją, obecnością bibliotek, muzeów oraz uczelni wyższych, takich jak Uniwersytet Jagielloński czy Akademia Górnicza, które mogłyby wesprzeć nową uczelnię na początku jej działania – mówił dr Marek Stella-Sawicki.
Z inicjatywy prof. Stella-Sawickiego w Krakowie powstał już w latach 20. XX w. tymczasowy komitet założycielski, w skład którego weszli wybitni profesorowie, tacy jak Tadeusz Sikorski, Walery Goetel, Adolf Szyszko-Bohusz czy Arnold Bolland. Chociaż realizacja projektu została opóźniona, wizja prof. Stella-Sawickiego stanowiła fundament idei, która powróciła po II wojnie światowej, prowadząc ostatecznie do założenia Politechniki Krakowskiej w 1945 r. Dokumenty z 1929 r. dowodzą, że inicjatywa ta była dobrze przemyślana i zaawansowana już w czasach II Rzeczypospolitej, dlatego mogła się udać zaraz po wojnie, która wyniszczyła kraj, ale nie odebrała entuzjazmu jego elitom i młodym, którzy rozpoczęli nabór na studia politechniczne w Krakowie już w lutym 1945 r.
Ale losy nowej uczelni pod Wawelem ważyły się długo – rozważano powstanie tu Politechniki Śląskiej. 31 maja 1945 r. w auli Akademii Górniczej odbyła się nawet inauguracja pierwszego roku akademickiego tej tymczasowo ulokowanej w Krakowie uczelni. Wkrótce przeniosła się jednak do Gliwic, a krakowski epizod jej działalności przyczynił się do kontynuowania wykładów w mieście. Dzięki staraniom prof. Sawickiego, 5 października 1945 r. minister oświaty wyraził zgodę na utworzenie przy Akademii Górniczej wydziałów politechnicznych: architektury, leśnego oraz inżynierii lądowej, wodnej i mierniczej. Były zalążkiem przyszłej politechniki, choć działały początkowo w ramach Akademii Górniczej. Walery Goetel, rektor AG, wspierał tę inicjatywę. Miały odrębną administrację, budżet i Senat. Prof. Izydor Stella-Sawicki jako prorektor sprawował pełną władzę organizacyjną. Uważany jest za pierwszego rektora PK. Stan niepewności prawnej trwał do 19 listopada 1946 r. Tego dnia został wydany dekret o utworzeniu Wydziałów Politechnicznych na AG, obowiązujący z mocą wsteczną od 1 kwietnia 1945 r. Jest to data, którą uznaje się za moment powstania Politechniki Krakowskiej. W 1947 r. siedziby wydziałów, rozrzucone w różnych punktach miasta, przeniesiono do zaadaptowanych do celów edukacyjnych budynków dawnych koszar przy ul. Warszawskiej. Dziś mieści się tu główny, pięknie odnowiony kampus uczelni.
W roku jubileuszu Politechnika Krakowska na 8 wydziałach kształci 12 tysięcy studentów i doktorantów, ma blisko 2 tysiące pracowników, w tym ponad 1100 nauczycieli akademickich. Działalność naukową koncentruje wokół 8 dyscyplin, wszystkie w ostatniej ewaluacji uzyskały ocenę A, a architektura A+. Uczelnia ulokowana jest w trzech krakowskich kampusach, ma też trzy hale sportowe, ośrodki rekreacyjno-konferencyjne w Żywcu i Zakopanem.
Rektorskie przesłania: służba ludziom i naukowym ideom, praca zespołowa, wzajemne zrozumienie
Ważnym punktem inauguracji 80-lecia Politechniki była rozmowa byłych rektorów na temat: „Ewolucja Uczelni w dobie zmian technologicznych i społecznych: rola rektorów w kształtowaniu przyszłości Politechniki Krakowskiej”.
Prof. dr hab. inż. Kazimierz Flaga (rektor w kadencjach: 1996-1999 i 1999-2002), prof. dr hab. inż. Marcin Chrzanowski (2002-2005), prof. dr hab. inż. Józef Gawlik (2005-2008) oraz prof. dr. hab. inż. Kazimierz Furtak (rektor PK w kadencjach 2008-2012 i 2012-2016) spotkali się na scenie Teatru im. Juliusza Słowackiego, by opowiedzieć o swoich kierowaniu uczelnią – ambicjach, sukcesach i wyzwaniach swoich czasów. Moderatorem rozmowy był obecny rektor PK prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata. Jak podkreślał, Politechnika Krakowska jest rozpoznawalna w Europie i na świecie, ale to nie mogło się odbyć bez całych pokoleń osób, które na to pracowały. – Politechnika znalazła się w tym miejscu m.in. dzięki jej liderom – rektorom. Co było z ich perspektywy ważne? Jak PK zmieniała się w latach 90 i na początku XXI w.? – pytał swoich poprzedników.
Urzędowanie prof. Kazimierza Flagi przypadło na trudne czasy drugiej połowy lat 90., gdy Politechnika zmagała się z zadłużeniem. Dzięki wprowadzeniu decentralizacji finansowania oraz reformom w procesie pozyskiwania funduszy uczelnia wyszła z deficytu w ciągu dwóch lat. Za kadencji rektora Flagi przeprowadzono aż 115 remontów (m.in. holu WIL ze słynnymi już witrażami) oraz zrealizowano liczne inwestycje, w tym budowę nowej hali sportowej. Stworzono Biuro Karier, powołano nowy Wydział Fizyki Technicznej i Modelowania Komputerowego, a także otwarto Centrum Sportu i Rekreacji oraz Centrum Transferu Technologii, powołano miesięcznik uczelniany „Nasza Politechnika”. Rektor Flaga dążył, by Politechnika była nie tylko uczelnią, ale także miejscem przyjaznym i inspirującym, co podkreślały witraże, obrazy oraz zasada “Universitas” polegająca na integracji nauki z rozwojem gospodarczym kraju. – Na widowni są rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczo-Hutniczej. Kiedyś ktoś mnie zapytał „gdzie się plasuje Politechnika Krakowska?”. Powiedziałem, że dokładnie pośrodku. Jeżeli chodzi o nauki techniczne to czerpiemy inspiracje z AGH, a jeżeli chodzi o tę stronę kulturową, społeczną, to mamy cechy Uniwersytetu Jagiellońskiego – mówił w trakcie swojego wystąpienia rektor Flaga.
Rektor Marcin Chrzanowski podkreślał zespołowy charakter pracy administracji uczelni i rektorów, zarówno obecnych, jak i przeszłych. Kluczowym dla kontynuowania dalszego rozwoju uczelni było – jego zdaniem – stworzenie sprawnej grupy zarządzającej uczelnią. Dorobkiem jego kadencji jest też m.in. utworzenie Muzeum Politechniki Krakowskiej. – Jeśli uznajemy, że nauka jest przewidywaniem, nie da się jej uprawiać, bez spojrzenia w przeszłość, w to co już było – zaznaczał prof. Chrzanowski. Za jego kadencji odsłonięto też pomnik Tadeusza Kościuszki na dziedzińcu głównym uczelni, dziś stanowi ważny jej symbol. – Ile razy przechodzę i widzę pod tym pomnikiem studentów, którzy robią sobie z nim zdjęcia po uzyskaniu dyplomu, to myślę sobie, że zrobiłem coś dobrego dla społeczności akademickiej Politechniki – żartował w trakcie swojego wystąpienia rektor Chrzanowski.
Rektor Józef Gawlik kontynuował reformy administracyjne i finansowe, zaczynając od analizy struktury zatrudnienia i organizacji uczelni, co doprowadziło do uproszczeń i renegocjacji ok. 150 umów najmu. Dzięki tym działaniom poprawiono bazę laboratoryjną i dydaktyczną. Prowadzono remonty, m.in. akademików w Czyżynach, przy wsparciu ministerialnych dotacji. Powstało europejsko certyfikowane Laboratorium Emisji Akustycznej. Powołano nowy kierunek studiów – zarządzanie i inżynierię produkcji, która dzięki staraniom środowiska PK awansowała na nową dyscyplinę nauki. Zawiązano partnerstwa z uczelniami europejskimi w ramach projektu HUGESCO – Higher Education as Generator of Strategic Competences (lata 2007–2009) oraz podpisano liczne porozumienia międzynarodowe, m.in. z uczelniami w Austrii i na Ukrainie. Politechnika jako jedna z pierwszych uczelni w Polsce zaczęła też prowadzić badania losów absolwentów, co stało się fundamentem do ewaluacji ich ścieżek zawodowych. Był to jeden z pierwszych takich projektów w Polsce.
Bogatą w rozwój infrastruktury badawczej i dydaktycznej kadencję rektor Kazimierz Furtak rozpoczął od odzyskania budynku późniejszej „Działowni” od Agencji Mienia Wojskowego oraz modernizacji kampusu przy ul. Warszawskiej, w tym zabytkowego aresztu znajdującego od strony alei Juliusza Słowackiego (obecnie to siedziba Muzeum Politechniki). Dzięki tym działaniom Politechnika odzyskała dawny blask. Zrealizowano Małopolskie Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego, Laboratorium Badań Technoklimatycznych i Maszyn Roboczych. Uczelnia odzyskała budynki przy ul. Bydgoskiej i Kanoniczej, pozyskała dawne budynki CEBEA przy ul. Lea wraz z fabryką sprzętu w Bochni, rozbudowała ośrodek żeglarski w Żywcu. – W każdym roku prowadziliśmy po 100 projektów inwestycyjnych – przypominał rektor Furtak. Podkreślał też wagę międzynarodowej współpracy naukowej. – Podpisaliśmy dwie umowy o prestiżowej współpracy z CERN-em jako pierwsza uczelnia w Polsce – przypomniał prof. Furtak. Na prace remontowo-inwestycyjne wydano ponad 150 mln zł, głównie z dofinansowań zewnętrznych.
Listownie o swoje kadencji opowiedział gościom jubileuszu prof. Jan Kazior (nieobecny z powodu choroby). Jego czas kierowania uczelnią przypadł na lata 1996-2020. To okres wielu zmian: – Reformy, których dokonaliśmy, były efektem analizy naszego potencjału i dostosowania struktur uczelni do nowych wymagań ustawowych stawianym szkołom wyższym. Zdecydowaliśmy, że główna część działalności badawczej pracowników Politechniki Krakowskiej koncentrować się będzie wokół ośmiu dyscyplin naukowych, a to umożliwiło oparcie struktury uczelni na wydziałach, skupionych wokół dyscyplin. Na Politechnice oznaczało to powołanie od 1 października 2019 r. nowego wydziału (Inżynierii Materiałowej i Fizyki) oraz rozszerzenie profilu działania i zmianę nazw dwóch innych wydziałów. Dla wszystkich 8 wydziałów PK stworzyliśmy też nową identyfikację graficzną, wyrażającą ich autonomię, ale jednocześnie wspólnotę z politechniczną całością. W centrum rektorskiej uwagi była troska o studentów. – Jedną z ważnych inicjatyw było powołanie na Politechnice – pierwszego tego typu na polskich uczelniach – laboratorium studenckich innowacji FutureLab PK – podkreśli prof. Kazior. Remonty i nowe inwestycje – to była ważna część jego kadencji. W 2019 r otwarto m.in. nowoczesne Centrum Tenisowe Politechniki Krakowskiej z czterema krytymi kortami. Przygotowano wnioski na strategiczne nie tylko dla PK, ale i całego regionu inwestycje, m.in. – Laboratorium Aerodynamiki Środowiskowej. – Ważny obszar to umiędzynarodowienie uczelni i jej awans w rankingach międzynarodowych. Systematycznie poprawialiśmy wskaźniki umiędzynarodowienia, kształcąc coraz więcej zagranicznych studentów oraz oferując studia zakończone podwójnym dyplomem. Pod koniec kadencji ruszyliśmy z International School of Engineering z Tjangin University, gdzie rokrocznie rekrutujemy chińskich studentów na Wydział Architektury – wspominał prof. Jan Kazior.
Podczas jubileuszowego posiedzenia Senatu PK uczczono minutą ciszy i przypomniano dorobek śp. rektora Andrzeja Białkiewicza, zmarłego w trakcie pełnienia funkcji w 2023 r.
Co oznaczało dla Was pełnienie najwyższej funkcji Politechniki Krakowskiej – zapytał na koniec rozmowy rektor Andrzej Szarata . – Służba ludziom, zrozumienie przyszłości, wizja dla przyszłości, praca zespołowa i stworzenie rodzinnej atmosfery to będzie również moje credo rektorskie – podsumował odpowiedzi, które usłyszał.
Więcej o jubileuszowej debacie rektorskiej w najbliższym numerze „Naszej Politechniki”
Recital fortepianowy Marka Drewnowskiego i występ Sandry Kiwior na inaugurację jubileuszu
Nadzwyczajne posiedzenie Senatu Politechniki Krakowskiej z okazji jubileuszu 80-lecia, uświetnił swoim recitalem fortepianowym prof. Marek Drewnowski – światowej sławy pianista, dyrygent, propagator twórczości Fryderyka Chopina, nauczyciel akademicki, a także uczestnik różnych projektów filmowych, m.in. współproducent filmu „Oczarowanie Fryderyka” Izabeli Cywińskiej, autor scenariusza filmu fabularnego o Ignacym Janie Paderewskim. Uczestnicy inauguracji roku jubileuszowego Politechniki Krakowskiej, zgromadzeni w Teatrze im. Juliusza Słowackiego, na początku usłyszeli sonaty Domenico Giuseppe Scarlattiego – włoskiego kompozytora okresu baroku i Maestro del Coro na dworze Marii Kazimiery, żony króla Jana III Sobieskiego, która – po śmierci męża – wyjechała z Polski i zamieszkała w Rzymie.
Następnie pianista zaprezentował mazurki Fryderyka Chopina, który w wieku 20 lat odwiedził Kraków w drodze do Wiednia, gdzie odniósł swój pierwszy wielki zagraniczny sukces – zaprezentował szerokiej publiczności wariacje na temat I aktu arcydzieła operowego „Don Giovanni” Wolfganga Amadeusza Mozarta. Po ich wysłuchaniu niemiecki kompozytor Robert Schuman napisał o młodym pianiście: „Panowie, czapki z głów, to geniusz”.
Na koniec koncertu Marek Drewnowski zagrał sonatę wybitnego węgierskiego kompozytora Beli Bartoka, uznawanego za jednego z pionierów muzyki współczesnej, który wywarł znaczący wpływ na wielu kompozytorów XX w. Jego sonata fortepianowa jest stosunkowo mało znana i rzadko prezentowana na koncertach, m.in. ze względu na bardzo złożoną wielowarstwową strukturę formalną.
Recital prof. Marka Drewnowskiego był swoistą muzyczną ilustracją dziejów Politechniki Krakowskiej, począwszy od 1945 r. Domenico Scarlatti, którego sonaty maestro zaprezentował na początku, był kompozytorem nadwornym, podległym komuś. Początek Politechniki Krakowskiej, a więc lata 1945-1953, to czas, gdy nowa krakowska uczelnia była zależna od Akademii Górniczo-Hutniczej, choć posiadała dużą autonomię. Z kolei Fryderyk Chopin, jak podkreślali prowadzący wydarzenie, był artystą wyzwolonym. Zauważalny jest tu związek z historią Politechniki Krakowskiej – okresem od 1954 r., gdy zaczęła działać jako niezależna uczelnia, do 1976 r. – wtedy nadano jej imię Tadeusza Kościuszki. Ostatni fragment recitalu to nawiązanie do czasów od 1976 r. aż po współczesność – rozwój uczelni, tworzenie nowych kampusów, śmiałe wizje związane z przyszłością, budowanie mocnej pozycji w polskim środowisku akademickim.
Występ prof. Marka Drewnowskiego nie był jedynym artystycznym akcentem podczas inauguracji jubileuszu 80-lecia. Przed publicznością zgromadzoną w Teatrze im. Juliusza Słowackiego wystąpiła również Sandra Kiwior, studentka Wydziału Informatyki i Telekomunikacji na Politechnice Krakowskiej, przewodnicząca wydziałowej Rady Samorządu Studenckiego. Wykonała dwie piosenki z repertuaru Marka Grechuty – absolwenta Wydziału Architektury PK: utwór „Niepewność”, a więc muzyczną interpretację wiersza Adama Mickiewicza oraz „Nie dokazuj” z 1970 r. Słowa tej piosenki napisał Marek Grechuta, zaś muzykę skomponował Jan Kanty Pawluśkiewicz – także absolwent PK. Wydarzenie uświetnił również Akademicki Chór Politechniki Krakowskiej „Cantata” pod dyrekcją Marty Stós. Chórzyści wykonali utwór „Gaudeamus igitur”, czyli najstarszą zachowaną pieśń studencką. Muzycy „Cantaty”, doceniani nagrodami i wyróżnieniami w czasie wielu wydarzeń muzycznych w kraju i za granicą, zaśpiewali madrygał angielski – „Now is The Month of Maying” autorstwa Thomasa Morley’a, XVI-wiecznego kompozytora, organisty i teoretyka muzyki oraz „Kołysankę” ze słowami Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i muzyką Jana Adama Maklakiewicza.
Politechniczna „Opowieść w obrazach” autorstwa Jana Zycha
Ostatnim akordem nadzwyczajnego posiedzenia Senatu była rozmowa prowadzących wydarzenie Wiktorii Duś i Bartłomieja Krystyńskiego z artystą fotografikiem Janem Zychem, od ponad pół wieku dokumentującym wydarzenia z życia Politechniki Krakowskiej. Jan Zych jest autorem i współautorem licznych wystaw fotograficznych – indywidualnych, zbiorowych i pokonkursowych w Polsce i za granicą. Jako pierwszy fotoreporter został uhonorowany „Złotą Gruszką” – Nagrodą Stowarzyszenia Dziennikarzy RP w Krakowie. Jest członkiem honorowym Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego, a także członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików.
Pretekstem do spotkania była wystawa zatytułowana „Opowieść w obrazach”, której większą część – około 30 fotografii, wyeksponowano w Teatrze im. Juliusza Słowackiego dla uczestników inauguracji obchodów jubileuszu. Jak mówił Jan Zych, zdjęcia jego autorstwa ukazują w dużej mierze początki przygody z Politechniką Krakowską, m.in. z jego czasów studenckich, a także pierwszych lat pracy. Jedna z bardziej charakterystycznych fotografii, wykonana wiosną 1980 r., prezentuje politechniczny autobus – wyprodukowany w NRD Robur LO3000 – przed dawną stołówką nr 13 na kampusie przy ul. Warszawskiej – obecna Galeria GIL. Wkrótce wystawa Jana Zycha dostępna będzie dla szerokiej publiczności właśnie w Galerii GIL.
Gratulacje i życzenia dla Politechniki
Facebook Instagram Poliechnika Krakowska GALERIA RADIOWA Nasza Politechnika Klub Kwadrat © Copyright 2011